Znaczenie kapitału intelektualnego w budowaniu wartości rynkowej

Znaczenie kapitału intelektualnego w budowaniu wartości rynkowej

Rynkowa wartość przedsiębiorstwa mierzona może być przeróżnymi metodami, może dotyczyć przeróżnych aspektów. Może to być szacunkowa wartość możliwości osiągnięcia odpowiednich wyników w określonym czasie. Może to być również możliwy do osiągnięcia udział w rynku, mierzony ilością pozyskanych klientów, znajomością marki, czy też wielkością przychodów itd. Obecnie, kiedy wiele jest różnych źródeł prawdziwej wartości firmy, do jej pomiaru nie wystarczą już tylko takie wielkości jak zysk czy majątek trwały. Wszyscy prześcigają się w znajdowaniu nowych miar i czynników wpływających na jakość zarządzania. W dzisiejszych warunkach rynkowych zdobycie wysokiej pozycji nie gwarantuje sukcesu długofalowego. Sztuką jest utrzymanie tej pozycji, możliwe dzięki ciągłemu doskonaleniu prowadzonej działalności i czujnemu ograniczaniu ryzyka biznesowego, poprzez odpowiednie reagowanie na informacje o zmianach w otoczeniu. Celem podstawowym większości przedsiębiorstw jest wzrost ich wartości, gdyż to właśnie chcą osiągnąć inwestorzy, lokujący swoje kapitały w przedsięwzięcie, jakim jest dane przedsiębiorstwo. Dwa główne elementy składowe wartości rynkowej firmy to: kapitał finansowy i kapitał intelektualny (1) . Kapitał intelektualny składa się natomiast z kapitału ludzkiego i kapitału strukturalnego, który obejmuje kapitał kliencki oraz kapitał organizacyjny (innowacji i procesów).

Kapitał finansowy to wszelkie mierzalne, przeliczalne na wartość pieniężną funkcjonowania przedsiębiorstwa (majątek trwały, obrotowy, zyski, środki pieniężne itd.).

To co niemierzalne w pieniądzu bezpośrednio, nazwane kapitałem intelektualnym, jest posiadaną wiedzą, doświadczeniem, technologią organizacyjną. Są to również stosunki z klientami i umiejętności zawodowe, które dają przewagę konkurencyjną na rynku.

Pomimo że przedsiębiorstwa zdają sobie sprawę z wpływu wartości kapitału ludzkiego na ogólną wartość przedsiębiorstwa, jak dotychczas 24% firm kiedykolwiek próbowało mierzyć wartość kapitału ludzkiego, a 5% firm kiedykolwiek ewidencjonowało wartość kapitału ludzkiego w systemie księgowym (2) .

Kapitał intelektualny, w skład którego wchodzi m.in. kapitał ludzki, odgrywa coraz ważniejszą rolę w nowoczesnym świecie kreowania wartości. Szczególnie jest to zauważalne w przedsiębiorstwach stosujących nowoczesne technologie i usługi. Tam kapitał intelektualny jest główną bazę wiedzy, która jest podstawą przewagi konkurencyjnej. Mimo to wciąż jest bardzo trudno znaleźć właściwe mierniki kapitału intelektualnego.

Kapitał ludzki stanowi najważniejszy element kapitału intelektualnego. Sam system organizacji i zarządzania, choćby najbardziej profesjonalny - bez ludzi, którzy go tworzą, utrzymują i obsługują - nie ma żadnej wartości.

Kapitał ludzki definiowany jest jako całkowita suma atrybutów takich jak: doświadczenie, wiedza, inwencja, energia i entuzjazm, które ludzie wybierają do zainwestowania w swoją pracę . Jest to zdolność/wydajność ludzi do produkowania i kreowania pomysłów wspierających misję firmy, w tym ich szkolenia, doświadczenie i kompetencje. Mówiąc o kapitale ludzkim mamy na myśli wartość, jaką ludzie są w stanie dać przedsiębiorstwu, dla którego pracują.

Kapitał strukturalny nie znika z firmy, podczas gdy kapitał ludzki może odejść. Kierownictwo firmy powinno próbować przetransformować kapitał ludzki w kapitał strukturalny dopóty, dopóki kapitał strukturalny nie osiągnie większego udziału w strukturze kapitału intelektualnego niż kapitał ludzki. Controlling wdrażany jest we współpracy z kluczowymi pracownikami organizacji. Współtworzenie modeli budżetowania, planowania i zarządzania strategicznego, analizy i raportowanie dla menedżerów, jest podstawą kreowania kapitału strukturalnego na bazie wiedzy i doświadczeń ludzi. Od jakości stosowanych systemów controllingu zależy wartość rynkowa przedsiębiorstwa. Ogromną część majątku firmy stanowi to, "co tkwi w głowach pracowników". Każdy odchodzący z firmy pracownik zabiera ze sobą część jej majątku - najczęściej przenosząc go do konkurencji" (4).

(1) Literatura: L. Edvinsson, M. S. Malone, Kapitał intelektualny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001

(2) Literatura: Alexander Eksir, Measuring human capital in high-tech defense companies, May 2007, www.weatherhead.case.edu

(3) The Society for Human Resource Management

(4) Buckingham M., Coffman C., Po pierwsze: złam wszelkie zasady, Wydawnictwo MT Biznes Sp. z o.o., Warszawa 2001

Opracowała: Szarska Edyta

Controlling Partner; www.controllingpartner.pl[1]